فهرست موضوعات
مقدمه
ورق استیل یا فولاد ضدزنگ (stainless steel ) آلیاژی از فولاد است که در ساختار آن حداقل 11 درصد کروم وجود دارد. ویژگی مقاومت در برابر اکسیدشدگی، به علت وجود کروم است؛ زیرا در تماس با هوا این عنصر به اکسید کروم تبدیل می شود که به صورت لایه ای محافظ بر روی فولاد شکل می گیرد و آن را در برابر زنگ زدگی و پوسیدگی محافظت می کند. ورق های استیل موجود در بازار با دو عنوان سری 400 یا ورق استیل بگیر و سری 300 یا استیل نگیر شناخته می شوند، ورق استیل بگیر دارای خاصیت مغناطیسی است اما ورق استیل نگیر، خاصیت مغناطیسی ندارد.
ورق استیل بگیر دارای چه ویژگی هایی است؟
گریدهای مختلف فولاد ضدزنگ در پنج خانواده که بر اساس ویژگی های متالورژیکی نامگذاری شده اند، وارد بازار می شوند. این پنج گروه که خانواده فولاد ضدزنگ را تشکیل می دهند شامل:
• فریتی (دارای خاصیت مغناطیسی است)
• آستنزیتی
• مارتنزیتی (دارای خاصیت مغناطیسی است)
• دوفازی (دارای خاصیت مغناطیسی است)
• رسوب سختی
هستند و هر کدام از آن ها با توجه به عناصر تشکیل دهنده ویژگی های متفاوتی دارند. ورق های استیل خانواده فریتی با گریدهای 409، 430، 439 شناخته می شوند و به علت دارا بودن خاصیت مغناطیسی جزو ورق استیل بگیر طبقه بندی می شوند. ساختار فولاد ضدزنگ فریتی حاوی % 30 ـ5 کروم و کمتر از 1/0 درصد کربن است.
فولاد ضدزنگ گروه فریتی در برابر خوردگی و اکسیداسیون مقاومت خوبی دارند و میزان اندک کربن موجود در ساختار آن ها باعث شده نازک و قابل انعطاف باشند. ورق استیل 430 شناخته شده ترین گرید در این خانواده است و در صنعت، کاربردهای وسیعی دارد.
هر کدام از گریدهای خانواده فریتی با توجه به ویژگی خاص خود در تولید محصولات منحصربه فرد به کار می روند؛ به عنوان مثال گرید 409 فریتی به علت ارزان بودن و انعطاف عالی و مقاومت خوب در برابر خوردگی، در ساخت اگزوز ماشین استفاده می شود.
مزایای استفاده از ورق استیل در ساخت تجهیزات آشپزخانه
استفاده از ورق استیل در طراحی آشپزخانه و همچنین تجهیزات پخت و پز علاوه بر جذابیت های بصری از نظر اقتصادی، بهداشتی و زیست محیطی نیز فواید قابل توجهی دارد.
• به عنوان مثال اجاق گاز ساخته شده با فولاد ضدزنگ دوام بسیار زیادی دارد یعنی به سادگی آسیب نمی بیند و به احتمال زیاد مدت زمان طولانی به شما خدمت خواهد کرد.
• تجهیزات آشپزخانه ساخته شده با فلز استیل به راحتی تمییز می شوند و در برابر آلودگی غیرقابل نفوذ هستند.
• زیبایی و طراحی منحصربه فرد دارند.
• فولاد ضدزنگ %100 قابلیت بازیافت دارد. قسمت عمده تولیدات فولاد ضدزنگ در دنیا به صورت بازیافت است؛ درنتیجه میزان آلودگی محیط زیست با این روش به طور محسوسی کاهش پیدا می کند.
• سطح صاف و صیقلی فولاد ضدزنگ در برابر عوامل آلوده کننده مثل باکتری ها، غیرقابل نفوذ بوده و به راحتی تمیز می شود.
استفاده از ورق استیل بگیر در ساخت اجاق گاز
ورق استیل 430 یکی از پرکاربردترین گریدهای ورق استیل بگیر است؛ به طوری که در ساخت تجهیزات آشپزخانه مثل اجاق گاز، ماشین ظرفشویی، یخچال، هود، سینک ظرفشویی و... به کار می رود.
استیل 430 در قیاس با گرید 439 مقدار کروم کمتری دارد و در مقایسه با استیل 409 مقاومت بیشتری در برابر خوردگی نشان می دهد. این نوع استیل حاوی میزان کمتری کربن است؛ درنتیجه به راحتی شکل می گیرد. همچنین مانند تمام انواع استیل قابلیت بازیافت دارد و در صورت آلودگی، به راحتی با موارد شستشوی ساده مثل آب و مایع صابون تمیز می شود.
این نوع استیل در برابر مواد اسیدی ضعیف مقاوم است، درنتیجه با مواد غذایی وارد واکنش نمی شود. محصولات تولیدشده با ورق استیل 430 باقیمت مناسب تری روانه بازار می شوند؛ زیرا در ساختار آن نیکل و مولیبیدن اضافه نشده است.
همانند استیل 430 ورق استیل آستنیتی گرید 304 نیز در صنعت آشپزخانه کاربرد زیادی دارد اما عمده ترین دلیل برای محبوبیت ورق 430 قیمت پایین تر آن است که باعث می شود گستردگی و کاربرد آن بیشتر باشد. البته لازم به ذکر است در جایی که مقاومت بالا در برابر عوامل اسیدی و رطوبت شدید و آلودگی کلر و نمک مطرح باشد، استفاده از ورق استیل 304 ارجح است؛ این شرایط معمولاً در آشپزخانه های کاملاً حرفه ای مطرح می شود.
اجاق گاز تولیدشده با ورق استیل 430 تمام انتظارات یک مصرف کننده معمولی خانگی را برآورده می کند. دوام طولانی، ظاهر شیک، قابلیت شست و شوی آسان، ثابت ماندن جلای نقره ای به مدت طولانی، مقاومت خوب در برابر سائیدگی و مواد شوینده اسیدی ملایم و البته قیمت مناسب، اولویت اصلی اکثر مصرف کنندگان محسوب می شوند.
عوامل موثر بر قیمت ورق استیل
همان طور که ذکر شد، فولاد ضدزنگ در صنعت به طور گسترده ای مورد استفاده قرار می گیرد؛ تولید خودرو، تجهیزات پزشکی، ساخت هواپیما، وسایل آزمایشگاهی، ظروف حمل مواد غذایی و هزاران نمونه دیگر ازجمله موارد کاربردی این فلز ارزشمند هستند. لازم به ذکر است فولاد ضدزنگ کالای وارداتی است؛ زیرا تولید انبوه آن در کشور بسیار پرهزینه بوده و صرفه اقتصادی ندارد. با توجه به اینکه خرید و فروش این فلز بر حسب قیمت دلار انجام می شود، قیمت ورق استیل بگیر کاملاً تحت تأثیر نوسانات قیمت دلار قرار دارد.
محبوبیت استفاده از تجهیزات استیل در آشپزخانه های خانگی روزبه روز در حال افزایش است. طول عمر بالا، ظاهر مدرن و چشم نواز، مقاومت خوب در برابر سایش و زنگ زدگی، تمیزی آسان و... باعث شده تا استیل، بهترین انتخاب برای طراحی و ساخت وسایل آشپزخانه باشد. از میان گریدهای مختلف ورق استیل بگیر، ورق استیل 430 بیشترین کاربرد را در صنعت تولید اجاق گاز دارد؛ انعطاف و شکل پذیری مناسب، قابلیت جوش، مقاومت خوب در برابر خوردگی و البته قیمت مناسب این فلز باعث شده تا نسبت به انواع دیگر استیل های موجود در بازار، محبوبیت بیشتری داشته باشد.
